عقد موقت یا صیغه، نوعی ازدواج موقت است که در برخی مذاهب اسلامی پذیرفته شده است. این نوع ازدواج، با شرایط و قوانین خاص خود، دارای ویژگی‌های متمایزی نسبت به ازدواج دائم است. در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین جوانب حقوقی و عملی عقد موقت می‌پردازیم.

1. چگونه یک عقد موقت را قانونی و صحیح انجام دهیم؟

برای انجام یک عقد موقت قانونی، حضور دو شاهد عادل، تعیین مدت ازدواج و تعیین مهریه الزامی است. همچنین، بهتر است عقدنامه‌ای تنظیم شود که در آن تمام شرایط و توافقات طرفین به طور دقیق مشخص شود.

2. چه زمانی ثبت عقد موقت الزامی می‌شود؟

در بسیاری از کشورها، ثبت رسمی عقد موقت الزامی نیست. اما برای اثبات ازدواج و در برخی موارد خاص مانند فرزندآوری، ممکن است به مدارکی مانند شناسنامه، گواهی سلامت و عقدنامه نیاز باشد.

در برخی موارد خاص ثبت عقد موقت الزامیست، مانند:

•  ثبت تولد فرزند: برای ثبت تولد فرزند حاصل از عقد موقت، ارائه گواهی ازدواج الزامی است.
•  مطالبه حقوق: در صورت بروز اختلاف یا برای مطالبه حقوق قانونی، داشتن سند ازدواج می‌تواند به عنوان مدرک استفاده شود.

3. مهریه در عقد موقت

میزان مهریه در عقد موقت مانند ازدواج دائم قابل تعیین است و می‌تواند نقدی یا غیرنقدی باشد. اما به طور معمول، مهریه در عقد موقت کمتر از ازدواج دائم است. تعیین مهریه در عقد موقت الزامی است. مهریه، حق مالی زنی است که در عقد نکاح به او تعلق می‌گیرد. حتی در عقد موقت نیز، تعیین مهریه الزامی است و باید در عقدنامه قید شود. میزان مهریه در عقد موقت، نسبت به ازدواج دائم معمولاً کمتر است.

4. حقوق مالی زن و مرد در عقد موقت

حقوق مالی زن و مرد در عقد موقت نسبت به ازدواج دائم محدودتر است. به طور کلی، زن در عقد موقت حق نفقه ندارد و مرد نیز ملزم به تامین مسکن او نیست. مگر آنکه در عقدنامه شرط دیگری ذکر شده باشد.

5. مشاوره و آمادگی پیش از عقد موقت

قبل از انجام عقد موقت، مشاوره با افراد آگاه به مسائل شرعی و حقوقی بسیار مهم است. همچنین، طرفین باید با شرایط و قوانین حاکم بر این نوع ازدواج به طور کامل آشنا شوند و با آمادگی کامل وارد این رابطه شوند.

6. حمایت‌های قانونی در صورت اختلاف

در صورت بروز اختلاف بین طرفین عقد موقت، می‌توان به مراجع قضایی مراجعه کرد. اما به دلیل محدودیت‌های قانونی، حمایت‌های قضایی از زن در عقد موقت کمتر از ازدواج دائم است.

7. ضمانت‌های اجرایی در عقد موقت

ضمانت‌های اجرایی در عقد موقت به طور معمول بر اساس توافقات ذکر شده در عقدنامه است. در صورت عدم اجرای تعهدات، طرف مقابل می‌تواند به دادگاه مراجعه کند.

8. وضعیت حقوقی فرزند در عقد موقت

فرزندی که از عقد موقت متولد می‌شود، مشروع است و از نظر حقوقی تمام حقوق یک فرزند متولد شده از ازدواج دائم را دارد.

9. حقوق پدر و مادر نسبت به فرزند در عقد موقت

حقوق پدر و مادر نسبت به فرزند در عقد موقت مانند ازدواج دائم است. پدر مسئولیت مالی فرزند را بر عهده دارد و هر دو والدین حق حضانت و ملاقات فرزند را دارند.

10. شرایط خروج از عقد موقت

خروج از عقد موقت به دو صورت امکان‌پذیر است: 
اول، با انقضای مدت تعیین شده در عقدنامه و دوم، با بذل مدت توسط مرد. همچنین، در صورت وجود شرایط خاصی مانند بیماری یا عیوب پنهان، امکان فسخ عقد وجود دارد.

11. ارث بری در عقد موقت
یکی از سوالات رایج در مورد عقد موقت، مسئله ارث‌بری است. به طور کلی، زوجین در عقد موقت از یکدیگر ارث نمی‌برند. این بدان معناست که اگر یکی از زوجین در مدت زمان عقد موقت فوت کند، دیگری سهمی از ارث او نخواهد داشت. 

جمع‌بندی
 قبل از انجام عقد موقت، بهتر است با افراد آگاه به مسائل شرعی و حقوقی مشورت کنید. عقدنامه باید به صورت دقیق و شفاف تنظیم شود و تمامی شرایط و توافقات طرفین در آن ذکر شود. فرزندان حاصل از عقد موقت، از نظر حقوقی دارای تمام حقوق فرزندان حاصل از ازدواج دائم هستند. در عقد موقت به زوجه نفقه تعلق نمی گیرد مگر شرط شود، اما شرط ارث بری در عقد موقت باطل است. قوانین و مقررات مربوط به عقد موقت، در هر کشور و منطقه ممکن است متفاوت باشد. بنابراین، برای کسب اطلاعات دقیق‌تر و مشاوره در خصوص وضعیت خاص خود، حتماً به وکیل یا مشاور حقوقی مراجعه کنید.